Dat mediation een belangrijke vorm is van het voorkomen of oplossen van conflicten, is al wel bekend. Dat dit bij de overheid, gemeenten en provincie, een voor de hand liggende wijze van conflictbeheersing is, lijkt vanzelfsprekend. Immers, met de overheid hebben vrijwel alle Nederlanders te maken. Mede door de uitgebreide wet- en regelgeving is het ontstaan van conflicten een groot risico, tegelijkertijd heeft de overheid het vertrouwen van de burger nodig om haar rol in de samenleven te vervullen.
Om de relatie tussen burger en overheid te verbeteren, wordt bij de overheid breed gebruik gemaakt van mediation, zowel met externe als met interne mediators. Met name voor de interne mediators is dit een kwetsbaar gebied, want zij spreken met 2 partijen waarvan de ene partij collega’s betreft. Hierdoor kan de onafhankelijke positie, ook wel wederzijds afhankelijke positie genoemd, van de mediator betwist worden. Indien de burger niet bereikt waar hij op had gehoopt, dan wordt snel gewezen naar de mediator die ‘immers’ een collega van de andere partij is. En als de burger tevreden naar huis gaat, dan krijgt de mediator wellicht het verwijt niet collegiaal te zijn geweest.
Om deze ongewenste neveneffecten van mediation te vermijden, hebben The Lime Tree en Caleidoscoop Leertrajecten samen een training opgezet, die met name is gericht op het voorkomen van ongewenste situaties voor de (interne) mediator.
In de training wordt sterk gewerkt met praktijkvormen; wat kom je zoal aan neveneffecten tegen en hoe kun je deze vermijden of juist bespreekbaar maken. De positie van de mediator als ongebonden procesbegeleider bij de mediation krijgt de nadruk, waarbij er ook op gewezen wordt dat inhoudelijke kennis van de bron van het conflict, niet door de mediator wordt uitgestraald. Vooral de klantgerichtheid, klantvriendelijkheid en oplossingsgericht werken, zal de overheidsmediator bespreekbaar maken in de behandeling van het conflict. Langs die lijnen wordt het conflict als systeemvraagstuk met de deelnemers uitgewerkt.
De trainers (MfN-Register mediators) hebben zelf een achtergrond bij en ervaring met de overheid en herkennen daardoor veel voorkomende vormen van ontevredenheid en dreigende spanningen tussen de mediator en de collega’s.
Geschreven door: Ton van Pelt
Ton is mediator in het mediatorsnetwerk van The Lime Tree en was een van de trainers van de opleiding Overheid en Mediation.
Over Ton van Pelt: Begin 1986 werd hij wethouder in Winterswijk en ruim acht jaar later volgde zijn benoeming tot burgemeester van de Zuid-Hollandse gemeente Oostflakkee. In september 2007 ging Van Pelt vervroegd met pensioen. Sindsdien is hij actief als mediator bij conflictsituaties en als trainer/coach bij de Bestuursacademie Nederland.